Publikacja mieści się w obszarze nauk społecznych i porusza istotne zagadnienia z perspektywy odbiorcy świadczeń zdrowotnych. Obszar analizy łączy ,,nietypowe” dla tej problematyki ujęcia teoretyczne i oprócz zasadniczego kontekstu społecznego został w niej uwzględniony także kontekst etyczny, moralny, prawny i marketingowy. W książce zaprezentowano sieć podstawowych zależności, w które uwikłany jest współczesny odbiorca świadczeń medycznych oraz scharakteryzowano przejawy jego autonomicznych decyzji i zachowań, obrazujących dysfunkcjonalność systemu ochrony zdrowia. Czynników, które wpływają na podejmowanie przez świadczeniobiorców działań w sferze opieki zdrowotnej jest wiele, z konieczności wybrano makrospołeczne determinanty aktywności (szczególnie o charakterze instytucjonalnym) oraz mikrospołeczne, dotyczące przebiegu i kształtowania interakcji. Perspektywa teoretyczna została pogłębiona o wymiar analizy empirycznej (z wykorzystaniem eksperymentu internetowego, ankiety internetowej, socjologicznej analizy dokumentów zastanych oraz techniki mapowania). Analiza empiryczna wzbogaciła i uwiarygodniła charakterystykę badanego fragmentu rzeczywistości społecznej, związanej ze specyficzną sytuacją pacjenta, zmuszonego do radzenia sobie w systemie ochrony zdrowia, który jawi się wciąż jako skomplikowany i nieprzyjazny pacjentowi , a procedury wydają się ważniejsze od dobra człowieka.
Wprowadzenie i założenia metodologiczne
Rozdział I
ROZWÓJ IDEI PRAW PACJENTA
1. Idea praw pacjenta
2. Prawna operacjonalizacja pojęcia „pacjent”
3. Prawa pacjenta a prawa człowieka. Podmiotowy charakter praw pacjenta
Podsumowanie
Rozdział II
EWOLUCJA KONCEPCJI PRAW PACJENTA W POLSKIM PRAWIE ORAZ PRAWO DO DOCHODZENIA TYCH PRAW – KONTEKST HISTORYCZNY
1. Okres II Rzeczpospolitej Polskiej. Okres po odzyskaniu niepodległości
2. Okres Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej
3. Okres III Rzeczpospolitej – od 1989 roku
Podsumowanie
Rozdział III
SYTUACJA PRAWNA PACJENTA W USTAWODAWSTWIE
MIĘDZYNARODOWYM
1. Ochrona praw pacjenta na podstawie międzynarodowych standardów praw człowieka
1.1. Organizacja Narodów Zjednoczonych do Spraw Oświaty, Nauki i Kultury – UNESCO
1.2. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO)
1.3. Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP)
2. Ochrona praw pacjenta na podstawie europejskich standardów praw człowieka: Rada
Europy, Unia Europejska
2.1. Konwencja o ochronie praw człowieka i podstawowych wolności
2.2. Europejska Karta Społeczna
2.3. Europejska Konwencja Bioetyczna
2.4. Kompetencje Unii Europejskiej w zakresie opieki zdrowotnej
2.5. Ochrona i dochodzenie praw pacjenta na gruncie instytucji i prawa międzynarodowego
– zarys wybranych aspektów
3. Prawa pacjenta – wiodąca wartość w inicjatywie bioetycznych programów badawczych
Unii Europejskiej na przykładzie Programu BIONET
3.1. Prezentacja projektu BIONET
3.2. Prawa w kontekście krytyki globalizacji etyki
3.3. „Nowa taktyka”: Systemy etycznego zarządzania, pozwalające na respektowanie
praw
3.3.1. Organizacja państwowej deliberacji – zarządzanie bezpośrednie vs zarządzanie eksperckie
3.3.2. Etyczne regulacje prawne. Intensyfikacja prac w ustawodawstwie bioetycznym.
3.3.3. Etyczny nadzór. Etyczna inspekcja
3.3.4. Interakcja etyczna
Podsumowanie
Rozdział IV
AUTONOMIA OSOBY (PACJENTA) – WYBRANE ASPEKTY ANALIZY
1. Autonomiczność, jako wartość. Zasada poszanowania autonomii
1.1. Racjonalistyczna zasada autonomii
1.2. Empiryczna zasada autonomii
2. Autonomiczność – perspektywa etyczna
2.1. Autonomiczność a zdolność do działań autonomicznych
2.2. Kształtowanie autonomii
2.3. Relacja lekarz – pacjent w kontekście autonomii pacjenta (wykładnia etyczna)
3. Społeczny wymiar autonomii; relacja lekarz – pacjent uwzględniająca autonomię jej
uczestników
3.1. Relacja lekarz – pacjent w kontekście teorii społecznych
3.2. Problem współuczestnictwa w wybranych modelach relacji lekarz – pacjent
3.3. Znaczenie autonomii w wybranych modelach lekarz – pacjent
Podsumowanie
Rozdział V
PACJENCI ERY EMPOWERED – PACJENCI W SIECI: ROZWAŻANIA
TEORETYCZNE I EMPIRYCZNE
1. Empowered patient i pacjenci w sieci – charakterystyka idei i informatyzacja systemu
ochrony zdrowia
1.1. „Współczesny pacjent” – ogólna charakterystyka sylwetki
1.2. Informatyzacja systemu ochrony zdrowia – nowoczesne technologie komunikacyjne:
e-systemy, e-profilaktyka
2. Pacjenci w sieci – analiza aktywności
2.1. Wybrane wymiary relacji lekarz – pacjent w opinii użytkowników portali o tematyce
zdrowotnej (badanie eksperymentalne)
2.2. Charakterystyka portali medycznych stanowiących próbę badawczą
2.3. Charakterystyka zakresu i rodzaju aktywności użytkowników portali medycznych
2.4. Rekonstrukcja przebiegu wizyty lekarskiej na podstawie wypowiedzi użytkowników
portali o tematyce zdrowotnej
2.5. Pacjenci w sieci. Refleksje metodologiczne po zrealizowaniu badania eksperymentalnego
2.6. Analiza znajomości praw pacjenta wśród użytkowników portali medycznych
Podsumowanie
Rozdział VI
DZIAŁANIA MARKETINGOWE UKIERUNKOWANE NA ODBIORCÓW
ŚWIADCZEŃ MEDYCZNYCH
1. Marketing usług medycznych – wybrane aspekty charakterystyki
2. Cele marketingu medycznego
3. Czynniki społeczne oraz wybrane aspekty strategii marketingowych wpływające na decyzje pacjenta
4. Skuteczne narzędzia e-marketingu
5. Usługi medyczne jako instrument rozwiązywania problemów zdrowotnych pacjentów
6. Jakość świadczeń zdrowotnych jako element strategii marketingowej
Podsumowanie
Rozdział VII
SUBIEKTYWNY WYMIAR PRAW I AUTONOMI PACJENTÓW – WYNIKI ANALIZ
1. Zakres praw pacjenta – podstawa ustawodawcza oraz procedury i formy składania
skarg
2. Rzecznik Praw Pacjenta – kompetencje, zadania
2.1. O problemach pacjentów – ogólna charakterystyka zakresu skarg i wniosków składanych do Rzecznika Praw Pacjenta (2009–2013)
Wnioski
2.2. Problemy odbiorców świadczeń zdrowotnych scharakteryzowane na podstawie
analiz spraw skierowanych do Biura Skarg i Wniosków Łódzkiej Regionalnej
Kasy Chorych (1999–2002)
2.2.1. Analiza pisemnych skarg złożonych do Biura Skarg i Informacji ŁRKCH
2.2.2. Zakres problemów zgłaszanych do Biura Skarg i Informacji ŁRKCH
2.2.3. Telefon informacyjny Biura Skarg i Informacji ŁRKCH
Wnioski
2.3. Charakterystyka zakresu skarg składanych do Działu Skarg i Wniosków Łódzkiego
Oddziału Wojewódzkiego Narodowego Funduszu Zdrowia (2007–2011)
2.3.1. Zakres problemów zgłaszanych do Łódzkiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ
2.3.2. Charakterystyka zakresu informacji poszukiwanych przez świadczeniobiorców
województwa łódzkiego oraz charakter podejmowanych działań
2.3.3. Statystyczna analiza skarg i wniosków dokonana w oparciu o sprawozdania
roczne z działalności Łódzkiego Oddziału Wojewódzkiego NFZ (2007–
2011)
Wnioski
3. Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej – kompetencje, zadania, funkcje, procedury
3.1. Funkcja rzecznika odpowiedzialności zawodowej i procedura praktykowana podczas
procesu rozpatrywania skargi
3.2. Zakres i charakter skarg kierowanych do Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej
Łódzkiej Okręgowej Izby Lekarskiej w latach 1990–2010
3.2.1. Ogólna ilościowa charakterystyka przewinień – analiza kontekstu społecznego
3.2.2. Charakterystyka przewinień będących podstawą zgłoszenia skargi w Kancelarii
Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej w latach
1990–2010
3.2.3. Charakterystyka przewinień będących podstawą zgłoszenia skargi w Kancelarii
Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej w latach
1990–2010, według grup świadczeniodawców
3.2.4. Charakterystyka rozstrzygnięć skarg zgłoszonych do Wojewódzkiego
Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej w Łodzi w latach 1990–2010 310
Podsumowanie
ZAMIAST ZAKOŃCZENIA (WNIOSKI, REKOMENDACJE)
BIBLIOGRAFIA
Wykaz schematów, tabel, wykresów i zestawień
ANEKS 1.
Problematyka eksperymentu internetowego
ANEKS 2.
Harmonogram konferencji i warsztatów zorganizowanych w ramach projektu
BIONET
Od Redakcji
