Uzależnienie od alkoholu
Oblicza problemu
Autor: Jan Chodkiewicz, Lidia Cierpiałkowska
Alkohol jest najbardziej rozpowszechnioną na świecie, legalną substancją psychoaktywną, która nie tylko przynosi ludziom poczucie przyjemności i odprężenia, lecz także jest źródłem cierpienia dla pijących i ich najbliższych.
Mimo dużej zmiany w rozumieniu zjawiska uzależnienia od alkoholu, nadal w różnych środowiskach można się spotkać z wieloma przesądami i stereotypami na ten temat (społeczne odrzucenie osób uzależnionych, uznawanie alkoholizmu za przejaw słabej woli lub charakteru, oczekiwanie, że alkoholik „weźmie się w garść”, opinia, że alkoholicy to osoby z „marginesu społecznego”).
Uzależnienie od alkoholu. Oblicza problemu jest opracowaniem prezentującym współczesną wiedzę na temat uzależnienia od alkoholu, pochodzącą z badań naukowych i obserwacji klinicznych.
Czytelnik znajdzie tu:
Omówienie zjawiska normatywnego i nienormatywnego używania alkoholu oraz opis skutków biologicznych i psychospołecznych używania tej substancji. Prezentację najważniejszych badań nad uwarunkowaniami alkoholizmu oraz omówienie wybranych koncepcji wyjaśniających etiopatogenezę i patomechanizmy utrzymywania się zaburzenia używania alkoholu. Analizę postępowania diagnostycznego oraz metod pomiaru stosowanych w badaniach przesiewowych i klinicznych – szczególną wartością tej części jest prezentacja treści na przykładzie diagnozy pacjenta. Opis zjawisk, które mają istotne znaczenie dla przebiegu i obrazu klinicznego szkodliwego używania alkoholu, bywają impulsem do rozpoczęcia leczenia (zjawisko „punktu zwrotnego” albo „osiągnięcia dna”). Prezentację różnych koncepcji głodu alkoholowego oraz najbardziej aktualne wyniki badań nad jego istotą i znaczeniem w przebiegu leczenia. Omówienie najważniejszych modeli terapii krótko- i średnioterminowych szeroko stosowanych w leczeniu ambulatoryjnym i stacjonarnym alkoholików. Suplement dotyczący badań nad zmianami stylu picia, zwłaszcza ilością i częstością wypijanego alkoholu przez Polaków w pierwszych miesiącach pandemii COVID-19.
Tagi: uzależnienia książki , uzależnienia ksiażki , uzaleznienia książki ,
Uzależnienie od alkoholu
Oblicza problemu
Autor: Jan Chodkiewicz, Lidia Cierpiałkowska
Wprowadzenie
Rozdział 1
Alkohol i jego wpływ na organizm i zachowanie człowieka
1.1. Alkohol i jego krótkotrwałe działanie
1.1.1. Efekty działania alkoholu a jego stężenie we krwi
1.1.2. Metabolizm alkoholu - proces wchłaniania, przemiany i wydalania
1.1.3. Pobudzająco-sedatywne działanie alkoholu
1.1.4. Czy wszyscy reagują podobnie na alkohol, czyli o reakcjach nietypowych
1.2. Długotrwałe działanie alkoholu na organizm
1.2.1. Fizyczne i somatyczne konsekwencje szkodliwego picia
1.2.2. Zdrowie psychiczne - zaburzenia neuropoznawcze i zespoły otępienne
1.2.3. Konsekwencje i koszty społeczne
Rozdział 2
Kiedy picie alkoholu przestaje być normalne
2.1. Wzorce picia - kryteria społeczne, ilościowe i prototypowe
2.2. Zaburzenia używania alkoholu w klasyfikacjach zaburzeń psychicznych i zachowania
2.2.1. Szkodliwe i uzależnione picie - podejście kategorialne
2.2.2. Zaburzenia używania alkoholu - podejście dymensjonalno-kategorialne
2.2.3. Co to jest uzależnienie mieszane i krzyżowe?
2.3. Ryzyko uzależnienia od alkoholu i jego konsekwencje w okresie adolescencji i późnej dorosłości
2.3.1. Zaangażowanie adolescentów i młodych dorosłych w używanie alkoholu oraz jego konsekwencje
2.3.2. Wzorce używania alkoholu w późnej dorosłości
Rozdział 3
Jakie są biologiczne uwarunkowania zaburzenia używania alkoholu
3.1. Badania rodowodowe
3.1.1. Jak bardzo podobne są bliźnięta pod względem sposobów picia?
3.1.2. Badania na dziećmi adoptowanymi i studia rodzinne
3.1.3. Czy istnieje gen alkoholizmu?
3.2. Neuroadaptacyjne zmiany w mózgu pod wpływem intensywnego używania alkoholu
3.2.1. Neuroadaptacja układu nagrody
3.2.2. Co wyjaśniają koncepcje sensytyzacji i allostazy?
Rozdział 4
Co nauka wnosi do rozumienia przyczyn zaburzeń używania alkoholu
4.1. Jak bardzo jest złożony problem uwarunkowań zaburzeń używania alkoholu?
4.2. Co wnoszą do wiedzy o sposobach picia psychologia i socjologia?
4.2.1. Jak uczymy się różnych wzorców picia?
4.2.2. Czy to, co myślimy o sobie i świecie, warunkuje sposób picia?
4.2.3. Jakie cechy temperamentu/osobowości odgrywają znaczącą rolę?
4.3. Jakie ścieżki rozwoju szkodliwego picia odkryto dzięki badaniom w perspektywie cyklu życia?
4.3.1. Zaburzenia destrukcyjne i depresyjno-lękowe a szkodliwe picie alkoholu
4.3.2. Czy dorosłe dzieci z rodzin alkoholowych i niealkoholowych piją alkohol z innych przyczyn?
Rozdział 5
Typologie, czyli o różnicach między osobami uzależnionymi od alkoholu
5.1. Różnice indywidualne
5.2. Przyczyny i objawy uzależnienia - znaczenie czynników biologicznych i środowiskowych
5.2.1. Typologie oparte na różnicach w obrazie klinicznym i przyczynach uzależnienia
5.2.2. Dwa czy więcej typów zaburzeń używania alkoholu?
5.3. Typologie alkoholików pierwotnych i wtórnych w kontekście efektów leczenia
5.3.1. Typologie oparte na różnicach w genezie zaburzenia i skuteczności farmakoterapii i psychoterapii
5.3.2. Cztery czy pięć typów zaburzeń używania alkoholu?
5.4. Obraz kliniczny - alkoholicy wysoko- i niskofunkcjonujący
Rozdział 6
Diagnoza i autodiagnoza szkodliwego używania i uzależnienia od alkoholu
6.1. Typy i poziomy diagnozy zaburzeń używania substancji psychoaktywnych
6.1.1. Diagnoza różnicowa zaburzeń używania alkoholu i zaburzeń współwystępujących
6.1.2. Diagnoza strukturalno-funkcjonalna dla celów terapeutycznych
6.1.3. Diagnozowanie w procesie terapii i oceny jej skuteczności
6.2. Jakość diagnozy zaburzeń używania alkoholu a kompetencje diagnozującego
6.3. Jakie narzędzia najczęściej wykorzystuje się w badaniach przesiewowych i klinicznych?
6.3.1. Metody stosowane w diagnozie różnicowej zaburzeń używania alkoholu
6.3.2. Metody pomiaru pojedynczych objawów szkodliwego picia
6.3.3. Metody pomiaru motywacji do zmiany w procesie leczenia
Rozdział 7
Gdy zaburzenie używania alkoholu to nie jedyny problem w zakresie zdrowia psychicznego
7.1. Jajko czy kura? Związki przyczynowo-skutkowe między zaburzeniem używania alkoholu i innych zaburzeniami psychicznymi
7.2. Koncepcja samoleczenia problemów i zaburzeń psychicznych
7.3. Co najczęściej towarzyszy uzależnieniu od alkoholu i jakie z tego wynikają konsekwencje dla efektów leczenia?
7.3.1. Depresja i tendencje samobójcze
7.3.2. Zaburzenia lękowe i PTSD
7.3.3. Zaburzenia osobowości
7.3.4. Ból i zaburzenia snu
7.4. Te nieszczęsne emocje - czy koncentracja na trzeźwości wystarcza do poprawy stanu psychicznego?
Rozdział 8
Dno niejedno ma imię
8.1. Czym jest "dno" i jak się je rozumie współcześnie?
8.1.1. Modele "dna" - perspektywy psychologii zdrowia i psychologii klinicznej
8.1.2. Wybrane koncepcje "dna"
8.2. Jakie koncepcje "dna" znajdują zastosowanie w leczeniu?
8.2.1. Czy doświadczenie "dna" jest konieczne do rozpoczęcia terapii?
8.2.2. Ograniczenia koncepcji "dna" - czy zawsze pomaga?
8.2.3. Odbicie od "dna", czyli o teorii zachowania zasobów
Rozdział 9
Czym jest głód alkoholu i jak znim sobie radzić
9.1. Czym jest i jak powstaje głód alkoholu?
9.1.1. Definicje głodu - perspektywa badaczy i pacjentów
9.1.2. Jak powstaje głód, pragnienie alkoholu?
9.2. Pomiar głodu - wyzwanie dla badaczy
9.3. Głód jako predyktor przebiegu i efektów leczenia
9.4. Radzenie sobie: czujność i inne sposoby
9.5. Kilka refleksji na koniec
Rozdział 10
Terapia dla VIP-ów czy terapia dla alkoholików?
10.1. Dlaczego tak mało uzależnionych się leczy?
10.2. Paradygmaty, metody i techniki terapii uzależnienia
10.2.1. Ujęcie przed naukowe
10.2.2. Filozofia AA jako przykład modelu duchowego
10.2.3. Alkoholizm jako choroba i jego leczenie
10.2.4. Modele poznawczo-behawioralny i motywacyjny
10.2.5. Modele integracyjne
10.3. Odwieczne pytania
10.3.1. Ograniczenie picia czy abstynencja?
10.3.2. Leki, psychoterapia, a może to i to?
10.3.3. Dla kogo AA?
10.3.4. Jaka terapia dla kogo?
10.4. Dlaczego ważne w terapii uzależnień (i nie tylko) są relacja i sojusz terapuetyczny?
Rozdział 11
Jak żyć, będąc uzależnionym, w ciągłym ryzyku nawrotu
11.1. Osoby uzależnione na różnych etapach procesu zdrowienia. Co pomaga?
11.1.1. Czym jest zdrowienie i jakie są jego cele?
11.1.2. Proces i etapy (fazy) zdrowienia
11.1.3. Zdrowienie z perspektywy jednostki
11.2. O nawrotach (także pełzających) i dlaczego to takie ważne
11.2.1. Różne rozumienie nawrotu
11.2.2. Modele nawrotu
11.2.3. Postęp, czyli nawrót pełzający
11.3. Sytuacje wysokiego i niskiego ryzyka
11.4. Profilaktyka nawrotów
11.5. Nie pić i być szczęśliwym
Suplement. Koronawirus i inne kryzysy a alkohol
