RAK TARCZYCY AKTUALNE METODY DIAGNOSTYKI I LECZENIA

Spis treści

Rak tarczycy Aktualne metody diagnostyki i leczenia

Redakcja naukowa: Barbara Jarząb

1. Dlaczego polskie rekomendacje raka tarczycy wymagają aktualizacji? Daria Handkiewicz-Junak 1

2. Wskazania do optymalizacji zakresu leczenia chirurgicznego chorych na zróżnicowane raki tarczycy (DTC) oraz wskazania do interwencji niechirurgicznej Agnieszka Czarniecka Marek Dedecjus 7

2.1. Optymalizacja zakresu i czasu resekcji tarczycy 7 2.2. Minimalnie inwazyjne techniki ablacyjne 10

2.3. Zastosowanie minimalnie inwazyjnych technik termoablacji w raku innym niż raki zróżnicowane (non-DTC) 12

2.4. Operacje układu chłonnego szyi u chorych na DTC 12

2.5. Podsumowanie 14

3. Czy przyszedł już czas na aktywny nadzór w mikroraku brodawkowatym tarczycy? Jolanta Krajewska 19

3.1. Wzrost zachorowań na raka tarczycy. Czy mamy do czynienia z nadrozpoznawalnością raka tarczycy (overdiagnosis)? 19

3.2. Mikrorak brodawkowaty tarczycy 22

3.3. Leczenie PTMC w świetle obecnych wytycznych 23

3.4. Aktywny nadzór (active surveillance, AS) w PTMC 25

3.4.1. AS – kogo kwalifikować? 32

3.4.2. AS – jak monitorować przebieg choroby? 36

3.4.3. AS – kiedy rozpoznać progresję? 36

3.5. Podsumowanie 37

4. Jak przedoperacyjnie przewidzieć raka brodawkowatego tarczycy niskiego ryzyka (low-risk PTC)? Agnieszka Czarniecka Marek Dedecjus 43

5. Monitorowanie chorego po leczeniu pierwotnym raka tarczycy niskiego ryzyka Jolanta Krajewska Konrad Samborski 51

5.1. Definicja raka tarczycy niskiego ryzyka 52

5.2. Ocena odpowiedzi na leczenie u chorych na zróżnicowanego raka tarczycy niskiego ryzyka 55

5.3. Monitorowanie pacjentów z rakiem tarczycy niskiego ryzyka 57

5.3.1. Tyreoglobulina 58

5.3.2. Przeciwciała przeciwko tyreoglobulinie (anty-Tg) 60

5.3.3. Tyreotropina (TSH) 60

5.3.4. Badanie ultrasonograficzne szyi (USG szyi) 61

5.3.5. Inne badania diagnostyczne 62

5.3.6. Czas obserwacji 62

5.4. Podsumowanie 63

6. Wskazania do pooperacyjnego leczenia jodem promieniotwórczym w raku tarczycy Daria Handkiewicz-Junak 67

6.1. Przygotowanie chorego do leczenia 131-I 73

6.2. Przyszłość leczenia uzupełniającego jodem promieniotwórczym w zróżnicowanym raku tarczycy – skojarzenie terapii izotopowej z lekami molekularnie ukierunkowanymi 74

7. Postępy w leczeniu zaawansowanego raka tarczycy Jolanta Krajewska Daria Handkiewicz-Junak 81

7.1. Radioterapia 83

7.1.1. Rak anaplastyczny tarczycy 83

7.1.2. Zróżnicowany rak tarczycy 85

7.1.3. Rak rdzeniasty tarczycy 85

7.1.4. Radioterapia paliatywna przerzutów odległych 86

7.2. Chemioterapia 86

7.3. Terapia ukierunkowana na immunologiczne punkty kontroli 87

7.4. Terapia ukierunkowana na cele molekularne 88

7.4.1. Nieselektywne inhibitory wielokinazowe 90

7.4.2. Selektywne inhibitory RET 100

7.4.3. Larotrektynib – selektywny inhibitor genu fuzyjnego NTRK 101

7.4.4. Rak anaplastyczny tarczycy – skojarzona terapia inhibitorami BRAF i MEK 102 7.4.5. Objawy niepożądane 104

7.4.6. Wskazania do terapii ukierunkowanej na cele molekularne w raku tarczycy 106

7.5. Podsumowanie 108

8. Postępy w badaniu i interpretacji predyspozycji dziedzicznej w zróżnicowanych rakach tarczycy Dorota Kula Magdalena Wyciślik Michał Kalemba Daria Handkiewicz-Junak 119

9. Guzy tarczycy o nieznanym potencjale złośliwości Ewa Chmielik 129

9.1. Szkliwiejący guz beleczkowy (hyalinizing trabecular tumour, HTT) 130

9.2. Guz pęcherzykowy o niepewnym potencjale złośliwości (FT-UMP) i dobrze zróżnicowany guz o niepewnym potencjale złośliwości (WDT-UMP) 132

9.3. Nieinwazyjny nowotwór pęcherzykowy z cechami jądrowymi przypominającymi raka brodawkowatego (NIFTP) 135

10. Przegląd kontrowersyjnych przypadków u chorych na raka tarczycy zgłaszających się do Narodowego Instytutu Onkologii w Gliwicach Magdalena Kołton Jolanta Krajewska 143

Przypadek 1 – chora z rozpoznaniem mikroraka brodawkowatego tarczycy 143

Przypadek 2 – pacjentka z rozpoznaniem mikroraka brodawkowatego tarczycy 146

Przypadek 3 – chory z rozpoznaniem niezróżnicowanego (anaplastycznego) raka tarczycy 148

Przypadek 4 – pacjent z rozpoznaniem raka rdzeniastego tarczycy i guza chromochłonnego w przebiegu zespołu MEN 2B (zespołu mnogich nowotworów układu wewnątrzwydzielniczego, multiple endocrine neoplasia) 151

Przypadek 5 – chory z rozpoznaniem zaawansowanego raka rdzeniastego tarczycy w przebiegu zespołu MEN 2B o stabilnym obrazie w ciągu długiej obserwacji – mimo braku leczenia 154

Przypadek 6 – chora z błędnym rozpoznaniem nawrotowej postaci mikroraka tarczycy 157

Podsumowanie 159

11. Postępowanie z chorymi na guzy tarczycy o nieustalonym/niepewnym potencjale złośliwości Agnieszka Kotecka-Blicharz Jolanta Krajewska 161

11.1. Guzy o niepewnym potencjale – definicja 162

11.2. Propozycja algorytmu monitorowania chorych z rozpoznaniem guzów granicznych 163

11.3. Podsumowanie 165

12. Postępowanie w planowaniu leczenia raka tarczycy – jak przewidzieć raka niskiego ryzyka? Aleksandra Ledwon 167

12.1. Wywiad i badanie fizykalne 168

12.2. Rola przedoperacyjnego badania USG szyi 169

12.3. Zastosowanie dodatkowych badań obrazowych 171

12.4. Przedoperacyjna ocena stężenia tyreoglobuliny, przeciwciał przeciwko tyreoglobulinie i TSH 172

12.5. Rola biopsji aspiracyjnej cienkoigłowej 175

12.6. Rola diagnostyki molekularnej 176

12.7. Ocena laryngologiczna 177

12.8. Ocena stężenia wapnia całkowitego 177

12.9. Podsumowanie 178

13. Dziedziczny rak rdzeniasty tarczycy: postępy diagnostyki DNA i interpretacja wyników badań Małgorzata Oczko-Wojciechowska Kornelia Hasse-Lazar Konrad Samborski Jolanta Krajewska 183

Skorowidz 187