Monografia przygotowana pod redakcją naukową profesora Marka Krawczyka - pierwszego polskiego chirurga legitymującego się dyplomem honorowym europejskiego eksperta w chirurgii wątroby, dróg żółciowych i trzustki, a zespół autorski tworzą doświadczeni i wybitni specjaliści w swoich dziedzinach. W publikacji znajdują się aktualne wiadomości z zakresu:: epidemiologii HCC, czynników rozwoju choroby, patomorfologii, diagnostyki, leczenia chirurgicznego (resekcja, przeszczepienia, leczenie lokoreginalne) i niechirurgicznego (chemioterapia, radioterapia). Ponadto przedstawiono wyniki zastosowanego leczenia.
Książka przygotowana z myślą o onkologach, chirurgach onkologicznych, radio-i chemioterapeutach, patomorfologach oraz gastroenterologach.
1. Epidemiologia i dane ogólne – Marek Krawczyk
2. Molekularne podłoże raka wątrobowokomórkowego – Janusz A. Siedlecki
2.1. Uszkodzenie w genach detoksykacyjnych
2.2. Zaburzenia w systemach naprawy DNA – geny stabilizujące (mutatorowe)
2.3. Zaburzenia w transmisji sygnałów wzrostu – onkogeny
2.4. Utrata zdolności do rozpoznawania sygnałów antywzrostowych – geny supresorowe
2.5. Zmiany epigenetyczne
2.6. transformacja nowotworowa a apoptoza
2.7. Angiogeneza
2.8. Nabywanie zdolności do tworzenia nacieków i przerzutów
2.9. Podsumowanie
3. Czynniki ryzyka rozwoju raka wątrobowokomórkowego – Michał Wasilewicz
3.1. Marskość wątroby
3.2. Zakażenie wirusem hepatitis B (HBV)
3.3. Zakażenie wirusem hepatitis C (HCV)
3.4. Inne infekcje wirusowe
3.5. Alkohol
3.6. Aflatoksyna
3.7. Niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby
3.8. Wrodzone choroby metaboliczne
3.9. Choroby autoimmunologiczne
3.10. Gruczolaki wątroby
3.11. Czynniki genetyczne
4. Patogeneza raka wątrobowokomórkowego – Piotr Milkiewicz
5. Zapobieganie rozwojowi raka wątrobowokomórkowego – Piotr Milkiewicz
5.1. Potencjalne obszary działań w prewencji HCC
5.2. Komplementarne metody prewencji HCC
5.3. Podsumowanie
6. Patomorfologia raka wątrobowokomórkowego z uwzględnieniem zmian prekursorowych – Barbara Górnicka
7. Patomorfologiczna diagnostyka różnicowa w raku wątrobowokomórkowym u osób dorosłych – Bogna Ziarkiewicz-Wróblewska
7.1. Różnicowanie HCC ze zmianami pierwotnymi wątroby
7.2. Różnicowanie HCC z przerzutami do wątroby
8. Rola mikroRNA w raku wątrobowokomórkowym – Anna Kubiak, Krystian Jażdżewski
8.1. Profil ekspresji mikroRNA
8.2. Testy do diagnostyki guzów wątroby oparte na tkankowych i osoczowych mikroRNA
8.3. Mutacja sekwencji mikroRNA
8.4. Rola mikroRNA-122 i mikroRNA-21 w patogenezie HCC
8.5. MikroRNA w terapii chorych na raka wątrobowokomórkowego
9. Obraz kliniczny raka wątrobowokomórkowego w wątrobie uszkodzonej – Waldemar Patkowski
10. Rak wątrobowokomórkowy w wątrobie zdrowej – obraz kliniczny – Oskar Kornasiewicz
11. Staging w pierwotnym raku wątrobowokomórkowym – Joanna Raszeja-Wyszomirska
12. Badanie ultrasonograficzne (USG) w raku wątrobowokomórkowym – Robert Lechowicz
13. Zastosowanie tomografii komputerowej (TK) w ocenie raka wątrobowokomórkowego – Ryszard Pacho
13.1. Cechy charakterystyczne HCC
13.1.1. Wzmocnienie tętnicze
13.1.2. Wypłukiwanie kontrastu
13.1.3. Torebka guza
13.1.4. Ocena wzrostu wielkości guza
13.2. Szerzenie się HCC
13.3. HCC w tzw. wątrobie zdrowej
13.4. Nowe techniki dające nowe możliwości w diagnostyce
13.5. Ocena skuteczności leczenia raka wątrobowokomórkowego
14. Rezonans magnetyczny (MRI) w raku watrobowokomórkowym – Andrzej Cieszanowski
14.1. Środki kontrastowe
14.2. Obrazy HCC w badaniu przy użyciu rezonansu magnetycznego
14.2.1. Ogólna charakterystyka HCC
14.2.2. Obrazy T1-zależne
14.2.3. Obrazy T2-zależne
14.2.4. Obrazowanie dyfuzyjne
14.2.5. Badanie dynamiczne
14.2.6. badanie z użyciem kontrastu hepatotropowego – faza wątrobowa
14.3. Problemy diagnostyczne/diagnostyka różnicowa
14.3.1. Diagnostyka różnicowa
15. Badanie PET w diagnostyce chorych na raka wątrobowokomórkowego – Leszek Królicki, Jolanta Kunikowska
16. Diagnostyka różnicowa w raku wątrobowokomórkowym – Piotr Remiszewski
17. Znieczulenie do resekcji wątroby z powodu raka wątrobowokomórkowego – Dorota Giercuszkiewicz
17.1. Przygotowanie przedoperacyjne
17.1.1. Znieczulenie
17.2. Problemy śródoperacyjne
17.3. Okres pooperacyjny
18. Resekcja wątroby z powodu raka wątrobowokomórkowego u chorych na marskość – Marek Krawczyk
18.1. Podstawy anatomii wątroby
18.2. Unaczynienie tętnicze wątroby
18.3. Anatomia żyły wrotnej
18.4. Anatomia dróg żółciowych
18.5. Anatomia żył wątrobowych
18.6. Wskazania i przeciwwskazania oraz kwalifikacja do resekcji wątroby z powodu raka wątrobowokomórkowego u chorych na marskość
18.7. Kryterium guza jako wskazanie i przeciwwskazanie do resekcji
18.8. Kryteria klasyfikacyjne do resekcji wątroby z powodu raka wątrobowokomórkowego
18.9. Dane ogólne
18.10. Stan ogólny chorego przed resekcją
18.11. Ocena czynności wątroby
18.12. Embolizacja gałęzi żyły wrotnej
18.13. Technika operacyjna
18.14. Leczenie pooperacyjne
18.15. Powikłania po resekcji wątroby marskiej
18.16. Nawrót raka po resekcji wątroby
18.17. Powikłania po resekcji wątroby marskiej z powodu raka wątrobowokomórkowego
18.18. Śmiertelność po resekcji wątroby marskiej z powodu raka wątrobowokomórkowego
19. Leczenie chirurgiczne chorych na raka wątrobowokomórkowego w wątrobie zdrowej – Waldemar Patkowski
20. Reresekcja laparoskopowa wątroby u chorych na raka wątrobowokomórkowego – Tadeusz Wróblewski
21. Samoistne pęknięcie raka wątrobowokomórkowego – Paweł Nyckowski
21.1. Mechanizmy pęknięcia raka wątrobowokomórkowego
21.2. Diagnostyka
21.3. Leczenie choroby w fazie ostrej
21.4. Leczenie zachowawcze
21.5. Tamponada okołowątrobowa
21.6. Szew hemostatyczny
21.7. Iniekcje alkoholu absolutnego
21.8. Podwiązanie tętnicy wątrobowej
21.9. Embolizacja przeztętnicza
21.10. Definitywne leczenie chorego z pękniętym rakiem wątrobowokomórkowym
21.11. Rokowanie i przeżycie chorych
21.12. Komentarz końcowy
22. Przedoperacyjna embolizacja żyły wrotnej – Olgierd Rowiński
22.1. Wskazania do zabiegu
22.2. Przeciwwskazania
22.3. Ocena przedzabiegowa
22.4. Embolizacja żyły wrotnej
22.4.1. Zakres
22.4.2. Dostęp do embolizacji
22.4.3. Materiał embolizacyjny
22.5. Ocena pozabiegowa
22.6. Powikłania
22.7. Wyniki
23. Zapobieganie nawrotowi i reresekcje wątroby z powodu raka wątrobowokomórkowego – Paweł Nyckowski
23.1. Czynniki ryzyka nawrotu raka wątrobowokomórkowego
23.2. Terapia neoadiuwancyjna poprzedzająca postępowanie lecznicze
23.3. Terapia neoadiuwancyjna po postępowaniu leczniczym
23.3.1. Leczenie przeciwwirusowe po postępowaniu leczniczym
23.3.2. Chemioterapia adiuwancyjna po postępowaniu leczniczym
23.3.3. Terapia adiuwancyjna po przeszczepieniu wątroby
23.4. Reresekcje wątroby z powodu raka wątrobowokomórkowego
24. Inne metody lokoregionalnego leczenia chorych na raka wątrobowokomórkowego
24.1. Przeztętnicza chemoembolizacja w leczeniu chorych na raka wątrobowokomórkowego – Tadeusz Wróblewski
24.1.1. Kwalifikacja chorych
24.2. Technika zabiegu TACE w leczeniu chorych na raka wątrobowokomórkowego – Mikołaj Wojtaszek
24.2.1. Przygotowanie pacjenta
24.2.2. Protokoły chemioterapii lokoregionalnej i materiał embolizacyjny
24.2.3. Technika zabiegu
24.2.4. Schematy postępowania i ocena wyników leczenia
24.2.5. Powikłania i działania niepożądane
24.3. Znaczenie chemoembolizacji w leczeniu chorych niekwalifikujących się do operacji i oczekujących na przeszczepienie wątroby –Tadeusz Wróblewski
24.4. Alkoholizacja w leczeniu chorych na raka wątrobowokomórkowego – Krzysztof Zieniewicz
24.5. Termoablacja w leczeniu chorych na raka wątrobowokomórkowego – Krzysztof Zieniewicz
24.6. Radioembolizacja w leczeniu chorych na raka wątrobowokomórkowego – Leszek Królicki, Jolanta Kunikowska
24.7. Krioterapia w leczeniu chorych na raka wątrobowokomórkowego – Bogusław Najnigier
24.7.1. Sposób wykonania zabiegu
24.8. Elektroporacja w leczeniu chorych na raka wątrobowokomórkowego – Krzysztof Dudek
25. Przeszczepianie wątroby u w leczeniu chorych na raka wątrobowokomórkowego – Marek Krawczyk, Michał Grąt
25.1. Przeszczepienie wątroby od dawcy zmarłego
25.2. Przeszczepienie wątroby od dawcy żywego
26. Komórki progenitorowe i stymulatory angiogenezy jako czynniki nawrotu raka wątrobowokomórkowego – Włodzimierz Otto
27. Zapobieganie rozwojowi raka wątrobowokomórkowego u pacjentów z zakażeniem wirusami HBV i HCV leczonych przeciwwirusowo – Piotr Milkiewicz
27.1. Prewencja HCC w leczeniu zakażenia wirusem HBV
27.1.1. Interferon
27.1.2. Analogi nukleozydowe
27.2. Prewencja HCC w leczeniu zakażenia wirusem HCV
27.2.1. Interferon i rybawiryna
28. Chemioterapia raka wątrobowokomórkowego – Andrzej Deptała
28.1. Chemioterapia na bazie doksorubicyny (DOX)
28.2. Chemioterapia na bazie gemcytabiny
28.3. Chemioterapia za pomocą Sorafenibu
28.4. Podsumowanie
29. Radioterapia w leczeniu chorych na raka wątrobowokomórkowego – Jacek Fijuth, Emilia Jesień-Lewandowicz
30. Rak wątrobowokomórkowy – rokowanie i czynniki prognostyczne – Urszula Ołdakowska-Jedynak
30.1. Czynniki ryzyka rozwoju HCC
30.2. Charakterystyka histopatologiczna HCC
30.3. Objawy kliniczne raka wątrobowokomórkowego
30.4. Przeszczepienie wątroby z powodu raka wątrobowokomórkowego
30.5. Czynniki predykcyjne
31. Wyniki leczenia chorych na raka wątrobowokomórkowego – Rafał Paluszkiewicz
31.1. Resekcja wątroby
31.2. Przeszczepienie wątroby od dawcy zmarłego
31.3. Przeszczepienie fragmentu wątroby od żywego dawcy
31.4. Ablacja śródoperacyjna lub przezskórna
31.5. Chemoembolizacja
31.6. Radioembolizacja
31.7. Sorafenib
